چه زمانی سنسور اکسیژن را تعویض کنیم؟

سنسور اکسیژن چه زمانی باید تعویض شود؟

سیستم‌های مدرن کنترل موتور خودرو ( مانند سنسور اکسیژن )، به ورودی‌های چندین سنسور برای تنظیم عملکرد موتور و همچنین انتشار گازهای گلخانه‌ای و سایر عملکردهای حیاتی آن متکی هستند. اگر این سنسورها قادر به ارائه‌ی اطلاعات دقیق نباشند، راننده دچار مشکلاتی از قبیل افزایش مصرف سوخت، مشکلات رانندگی، آلایندگی و مسائل دیگر خواهد شد.

یکی از مهم ترین سنسورهای خودروهای مدرن سنسور اکسیژن است که به دلیل فرمول شیمیایی اکسیژن به عنوان سنسور O2 شناخته می شود. سنسور اکسیژن به کنترل میزان احتراق ناقص اکسیژن در گازهای خروجی اگزوز از موتور می‌پردازد و با نظارت بر سطح اکسیژن وسیله ای برای اندازه گیری مخلوط سوخت فراهم می کند.

سنسور O2  امکان تعیین غنی (اکسیژن ناکافی) یا ضعیف (اکسیژن بیش از حد) بودن ترکیب سوخت را برای کامپیوتر فراهم می کند. مشخص بودن نسبت سوخت به هوا باعث می‌شود که موتور وسیله نقلیه تغییرات لازم را انجام دهد و از کارایی اتومبیل اطمینان حاصل شود.

نصب سنسورهای O2 بر روی تمام خودروهای تولید شده از سال 1981 اجباری است. با توجه به مقررات ODB-II که در مورد خودروهای تولید شده در سال 1996 و پس از آن اعمال می شود، بسیاری از خودروهای جدیدتر دارای چندین سنسور O2 هستند. در واقع، برخی از خودروها دارای چهار سنسور اکسیژن هستند. خودروهای ساخته شده در سال 1996 و پس از آن ملزم به داشتن سنسور اکسیژن دوم هستند که در زیر مبدل کاتالیزوری قرار دارد. این سنسور O2 بر کارایی عملیات مبدل کاتالیزوری نظارت می کند.

اگر سنسور قرار گرفته در زیر مبدل کاتالیزوری نشان‌دهنده‌ی کمترین تغییرات نسبت به عدد اولین سنسور اکسیژن باشد، به معنی عدم کارکرد صحیح مبدل کاتالیزوری است. خودروهای مدرن با موتورهای V-6 یا V-8 می‌توانند تا چهار سنسور O2 داشته باشند که در هر سیلندر و هر مبدل کاتالیزوری قرار می‌گیرند. اگر سنسور اکسیژن قرار گرفته در بلوک سیلندر یا سنسور مبدل کاتالیزوری از کار بیفتد، خودرو می تواند با مشکلات جدی موتور مواجه شود. از آنجاکه سنسورهای اکسیژن در عملکرد موتور و کنترل آلایندگی نقشی حیاتی دارند، ممکن است درباره زمان تعویض آنها دچار تردید شوید.

چه زمانی باید سنسور O2 خود را تعویض کنید؟

سنسورهای اکسیژن جزو موارد تعمیری محسوب نمی‌شوند که مانند فیلترهای روغن و هوا به طور مرتب نیاز به تعویض داشته باشند، بنابراین معمولاً فقط در صورت خرابی تعویض می شوند.

این سنسورها جزء حیاتی سیستم های سوخت و آلایندگی هستند و با کنترل میزان اکسیژن موجود در اگزوز و انتقال این اطلاعات به کامپیوتر موتور، نسبت هوا به سوخت را متناسب با آن تنظیم می کنند. درصورت از کارافتادن سنسور اکسیژن، کامپیوتر موتور قادر به تنظیم صحیح  نسبت هوا به سوخت نخواهد بود که می‌تواند منجر به کاهش بهره‌وری سوخت، افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای و آسیب بیش از حد به اجزای دیگر مانند مبدل کاتالیزوری شود.

هیچ یک از وسایل نقلیه‌‌ی کنونی سیستم هشداری ندارد که در صورت از کار افتادن سنسور اکسیژن، سیگنال‌ دهد؛ بنابراین برای تشخیص زمان تعویض حسگر اکسیژن باید به سایر علائم حیاتی مانند روشن شدن چراغ چک موتور روی داشبورد و افزایش مصرف سوخت اعتماد کنید تا از زمان تعویض سنسور اکسیژن مطلع شوید.

نشانه های نیاز به تعویض سنسور O2

روشن بودن چراغ چک موتور می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر مانند مسئله‌ی مرتبط به مبدل کاتالیزوری، یا چیزی جزئی مانند شل شدن درپوش گاز باشد، بنابراین همیشه نیاز به بررسی بیشتر وجود دارد. با این حال، می تواند نشانه وجود مشکل در حسگر O2 یا حتی قسمت دیگری از اگزوز یا سیستم آلایندگی اتومبیل نیز باشد. هر تعمیرگاه باید قادر به تشخیص علت روشن شدن چراغ چک موتور باشد و احتمالاً مکانیک یا فروشگاه قطعات خودرو این خدمات را به صورت رایگان انجام دهند.

سایر نشانه‌هایی که می تواند بیانگر نیاز به سنسور اکسیژن جدید باشد عبارتند از: دورآرام خودرو، احتراق ناقص شمع‌ها، کمبود نیرو، خاموش شدن موتور یا افزایش قابل توجه مصرف سوخت. البته این علائم می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات دیگر نیز باشد، اما بر اساس تجربه، تعویض سنسور اکسیژن می‌تواند مصرف سوخت را تا 40 درصد بهبود بخشد، بنابراین واضح است که اگر وسیله نقلیه دچار افزایش مصرف سوخت شد، باید نگاهی به آن بیندازید. یک سنسور O2 معیوب می تواند منجر به رد شدن وسیله نقلیه شما در تست آلایندگی شود.